***1
مقدمه
کشت زعفران از گذشته دور در مناطق جنوبی خراسان معمول بوده و به عنوان محصولی فوق استراتژیک برای مناطق خراسان مرکزی و جنوبی محسوب میشود .ویژگیهای آن علاوه بر نیاز آبی کم ، میتوان از امکان بهره برداری آن به مدت 5-7 سال در یک نوبت کاشت و ماندگاری محصول به مدت طولانی عدم نیاز زراعت آن به ماشین آلات سنگین و مصارف صنعتی ودارویی و غذایی نام برد . جنس زعفران متعلق به خانواده زنبقی ها . از نظر گیاه شناسی گیاه زعفران گیاه علفی چند ساله و بدون ساقه است که دارای پیاز غده ای،تقریبا کروی شکل به قطر 3تا5 سانتیمتر میباشد .
***2
از قسمت تخمدان میله باریکی به نام خامه خارج میگردد. خامه طویل ،کشیده و زرد کمرنگ است که به کلاله ای شفاف قرمز نارنجی (غالبا سه شاخه) به طول 2/5-3 سانتی متر منتهی میشود .در اصطلاح به قسمت کلاله ها و یا کلاله های همراه با بخش هایی از خامه ی گل زعفران پس از خشک شدن زعفران گفته میشود .
از هر پیاز 6تا9 برگ سوزنی چمنی مانند 1تا3 گل بنفش رنگ خارج میشود .گلها غالبا دارای سه کاسبرگ و سه گلبرگ شبیه به هم می باشند . مادگی در مرکز گل قرار دارد و دارای یک تخمدان غده ای است.
***3
مشخصات گیاهی زعفران
زعفران با نام علمی safaron از تیره زنبقیان از جنس کروکوس
گیاهانی دائمی ،علفی، زینتی،کوتاه که در اوایل پائیز یا در اوایل بهار گل می دهند
دارای ساقه زیر زمینی مدور،سخت،گوشتدار وتوپر بوده که پوسته فیبری قهوه ای رنگی آنرا احاطه نموده است
ساقه زیرزمینی زعفران در اصطلاح کشاورزان پیاز ودر گیاه شناسی به آن بنه یا کرم corm می گویند
***4
بنه ها توسط پوشش فیبری پوشیده شده که بر اساس نوع بافت آنها زعفرانها از یکدیگر تشخیص داده میشوند
انواع پوشش فیبری شامل : مشبک ،حلقوی ،غشایی ودر هم بافته
پوشش گل (گلپوش): شامل سه کاسبرگ و سه گلبرگ یک رنگ که در راس مجزا ودر قائده متصل و لوله گل نسبتا طویلی را تشکیل میدهند به رنگهای سفید ،زرد و بنفش
***5
میوه کپسولی شکل برروی لوله باریک کوتاه که از روی بنه خارج گردیده
تخمدان دارای سه پرچم ،برگها باریک ،بلند و دارای یک نوار سفید در وسط
مجموعه برگها و گل در داخل یک پوشش لوله ای بنام چمچه(پوشش محافظ گل)
قرار دارند
***6
پیاز زعفران
پوشش پیاز؛ الیاف طولی و موازی به رنگ قوه ای
در راس پیازها بسته به اندازه آنها 1-4 جوانه راسی دیده می شود که ایجاد گل و برگ میکنند
پیازهای جدید اغلب در بالای پیازهای قبلی و به تعداد کمتر در اطراف و قاعده پیاز قبلی بوجود می آیند
پیاز زعفران دارای طعم سیب زمینی خام ،ریشه افشان و کوتاه،و اندازه اآن در حد بین 1-20گرم تغییر میکند