***3
هدف:
چگونگی استفاده از ابزار و وسایل ترسیم و تسلط بر آنها.
آشنایی با علائم و قراردادهای ترسیم نقشه برای ثبت و انتقال اطلاعات مختلف.
روشهای ترسیم و ارائه یک بنا بصورت دو بعدی.
ترسیم اشکال سه بعدی از روی تصاویر دو بعدی.
قدرت بخشیدن به تصور فضایی.
آشنا نمودن ترسیم جسم سه بعدی به روی صفحات از طریق قوانین خاص.
کسب توانایی درک و تجسم احجام و دخل و تصرف در آنها.
***4
موضوع:
این درس اهداف خود را از طریق موضوعات زیر بطور موازی دنبال می کند:
1- به دانشجو آمادگی آنرا می دهند که در ذهن خود فضای مورد نظرش را تجسم کند، از هر زاویه ای به آن نگاه کند، در آن دخل و تصرف به عمل آورد و به درک جامعی از آن حجم و فضا دست یابد.
2- توان درک نقشه های معماری و نیز ترسیم دقیق و درست آنها را تقویت می کنند و سرفصلهای زیر را شامل می شوند:
***5
1- به دانشجو آمادگی آنرا می دهند که در ذهن خود فضای مورد نظرش را تجسم کند، از هر زاویه ای به آن نگاه کند، در آن دخل و تصرف به عمل آورد و به درک جامعی از آن حجم و فضا دست یابد.
تمرینها مبتنی بر سرفصلهای زیرند:.
- شناخت و تصویر کردن خطوط، سطوح، احجام.
-تصویر نمودن احجام بر روی صفحات افق و قائم تصویر.
- برش احجام با صفحات مختلف و دوران، ترکیب، تسطیع، ترفیع و تداخل آنها.
- تکرار و گسترش احجام و درک فضایی از احجام حاصله و تصور و تصویر نمودن آنها.
- یافتن و تصویر گسترده احجام.
- درک و ساخت احجام از طریق تصاویر آنها.
- انواع روشهای نمایش تصاویر را بشناسند.
-
***6
توان درک نقشه های معماری و نیز ترسیم دقیق و درست آنها را تقویت می کنند و سرفصلهای زیر را شامل می شوند:
- ترسیم خطوط موازی، شبکه، دوایر و خطوط مماس، تقسیم خطوط، منحنی ها، عمود منصف نیمساز...
- ترسیم اشکال متشابه در مقیاسهای متفاوت.
- ترسیم اشکال و انتقال، دوران و تکرار آنها.
- ترسیم مناظر مایل از احجام و اشکال.
- یافتن نمای مجهول.
- درک نما و برش های افقی و عمودی از طریق تجربه روی احجام ساده تا پیچیده (پر و تو خالی).
- نقشه خوانی.
- نسخه برداری از روی نقشه های پُرکار.
- کامل نمودن نقشه های ناقص.
- یافتن و تکمیل و ترسیم مقاطع جدید از روی نما و نقشه های ارائه شده.
- ترسیم کامل نقشه، نما و برشهای یک ساختمان.
- ترسیم مناظر مایل و برشهای سه بعدی از یک ساختمان.
***7
مقدمه:
آثار معماری گذشته به ویژه آنهایی که بیانگر تمدنهای عظیم بشری هستند نشان دهنده بکارگیری عمق وسیع هندسه در طراحی بنا بوده اند بصورتیکه بناهای عظیم و ماندگار دوران گذشته، خود را مقید به هندسه مطلق نموده و به خاطر رعایت
جنبه های نظم (به ویژه تقارن) بسیاری از بناهای دیگر معماری را پشت
سر گذاشته اند.
هندسه معرب کلمه اندازه است و به دانش اطلاق می شود که رابطه ریاضی مابین نقاط، طول ها، سطوح و حجم ها را تعیین می کند و نسبت های میان آنها را نشان می دهد.
کلمه هندسه در زبانهای اروپایی، ریشه یونانی دارد (Geometry) و به معنای مساحی است.
***8
آغاز دانش هندسه را به تجارب مساحی و معماری نسبت داده اند ود اولین قدمهای آنها در ترسیم روی زمین (به منظور تعیین و یا ترسیم مجدد حدود اراضی زراعی و یا احداث ساختمان...) صورت گرفته است. اولین آثار ترسیمات و احداثاث منظم به دوران نوسنگی تعلق دارد. بعدها که دستورالعملهای مختلفی برای مساحی و ترسیمات بدست آمد برخی مساحان به کشف روابط پیچیده تر آن همت گماشتند و سرانجام اولین قدمها در راه جمع آوری و تدوین مباحث و تعاریف این دانش در قرن قبل از میلاد توسط اقلیدس صورت گرفت که به صورت دانش مستقل از حرفه های مساحی و معماری مطرح گشت.
***9
هندسه در اصل علم اندازه گیری زمین بوده است. هرودوت مورخ یونانی (سده پنجم قبل از میلاد) پیدایش هندسه را به مساحان مصری نسبت می دهد ولی تمدنهای کهن دیگر هم اطلاعات هندسی زیادی داشته اند. مطالعات و تجربیات نشان می دهد بدست آوردن و به کار بستن اصول طراحی هندسی در معماری که با شرایط وامکانات طراحی و اجرائی معاصر تناسب داشته باشد، از یک سو در افزایش سرعت و دقت ساختمان سازی از طریق ترسیم و اجرای صحیح ساختمان مؤثر خواهد بود و از طرف دیگر به ایجاد هویت و منطق در گزینش و ترکیب شکلها و حجمها در طرحهای معماری یاری خواهد نمود.
***10
علاوه بر آن ترویج این اصول و تشویق گرایش به آنها موجب صرفه جویی اقتصادی قابل توجهی از طریق تهیه نمودن سطوح و ابعاد فضاها در هماهنگی با نیازها و محدودیتهای مختلف اجرائی خواهد نمود.
کتاب حاضر بر اساس مطالب ذکر شده و نیاز دانشجویان رشته معماری طراحی شده که با شناخت کامل هندسه و بیان نمودن اصول آن در طرحهای خود و تجسم احجام قبل از طرح بتوانند ضمن خلق بناهایی زیبا در جهت ارتقای این دانش قدم بردارند و شامل 5 بخش می باشد که به دانشجو این توانایی را می دهد در ذهن خود فضای مورد نظرش را تجسم کند و نقشه های دقیق معماری آنرا ترسیم نماید.
***13
کاغذ
جهت نمایش کلیه خطوط و اشکال هندسی از کاغذ استفاده می شود.
کاغذها بسته به جنس یا اندازه، رنگ و سطح ظاهری به انواع مختلف دسته بندی می شوند که عبارتند از:
1 انواع کاغذ از نظر رنگ:
الف کاغذ کاهی: با رنگ کدر و جنسیت نامرغوب جهت چرک نویس و یا اتود اولیه
استفاده می گردد.
ب کاغذ سفید: با رنگ روشن و جنسیت عموماً مرغوب جهت ترسیم نقشه های
اصلی.
ج کاغذ گلاسه: با رنگ روشن براق جهت چاپ نقشه ها و یا ترسیم به وسیله
ماژیک و ... استفاده می گردند.
***14
نظر ضخامت:
الف- کاغذهای خیلی نازک: که اگر بر روی شکل یا نقشه ای قرار
دهیم خطوط شکل از زیر کاغذ دیده شده، جهت اصلاحات اولیه بر
روی طرح های ترسیمی مورد استفاده قرار می گیرند.
ب کاغذهای متوسط : برای ترسیم طرح یا نقشه این نوع کاغذ مورد بهره برداری
هستند.
ج کاغذهای ضخیم یا مقوایی که جهت ترسیم پوسترها یا نقشه های خاص
استفاده می گردند.